راهنمای جامع دستورالعمل و نکات ایمنی نصب داربست
زمان تقریبی مطالعه: 17 دقیقه
داربست‌ها تجهیزاتی از جنس فلز هستند که به صورت موقت سکویی برای دسترسی ایمن و کارآمد به فضای کاری با ارتفاع نسبتا زیاد در محل ایجاد می‌کنند. هنگام استفاده از این تجهیزات برای دلیل جلوگیری از بروز حوادث و کاهش خطراتی نظیر سقوط افراد یا اجسام یا ریزش سازه، رعایت استانداردهای ایمنی و رعایت قوانین و دستورالعمل داربست بندی برای به حداقل رساندن این خطرات و فراهم کردن محیط کار ایمن، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله قصد داریم شما را با دستورالعمل‌های ایمنی نصب داربست، استانداردها، نکات و الزامات بازرسی و نگهداری از داربست‌ها آشنا کنیم.
اهمیت رعایت استاندارد نصب و نکات ایمنی داربست
پیشگیری از بروز حوادث و خطرات ناشی از کار در ارتفاع از اصلی‌ترین دلایل استفاده از داربست در محیط کارگاه است. به همین منظور رعایت استانداردها و توجه به دستورالعمل‌های نصب این تجهیزات در محیط کارگاهی از اهمیت بالایی برخوردار است. با رعایت این نکات و دستورالعمل‌ها، از بروز حوادثی همچون برق گرفتگی، ریزش داربست، سقوط افراد یا برخورد اشیا با کارگران جلوگیری به عمل می‌آید. داربست‌ها که به صورت بافت عمودی و افقی با استفاده از بست‌های مقاوم به هم متصل شده اند، سهولت و ایمنی در جابجایی افراد، کار در ارتفاع و حتی انتقال مواد اولیه ساخت از بیرون ساختمان ایجاد می‌کنند.
معرفی اجزا داربست بندی
داربست ساختمانی از تعدادی اجزا تشکیل شده است. لوله‌های داربستی که از جنس فولاد ساخته می‌شوند و وظیفه انتقال بار را بر عهده دارند، بست‌ها که در انواع مختلف طراحی می‌شوند و اتصالات را ایجاد می‌کنند، کفشک‌های پایه که زیر کفشک‌های فلزی داربست قرار میگیرند، کفشک‌های آهنی که در انتهایی لوله‌های داربست قرار میگیرند و تخته‌های کفی داربست که به عنوان سطح پشتیبانی و محل نصب موارد مختلف در داربست به کار می‌روند. همچنین، مغزی داربست و کاورهای اتصالات نیز در تکامل و ساختار داربست مهمی را ایفا می‌کنند. این اجزا با ترکیب و تعامل با یکدیگرمطابق با دستورالعمل ایمنی در استفاده از داربست، به ساختار این سازه فولادی کمک کرده و برای مقاومت و پایداری سازه‌ها و ساختمان‌ها اساسی هستند.
اصول و استانداردهای ایمنی داربست
برای نصب داربست‌ها باید به نوع داربست، شرایط محیط کار و بار وارده بر تجهیزات توجه داشته باشید. به همین منظور حتما از افراد ماهر که صلاحیت اجرای پروژه نصب داربست را دارند استفاده کنید. در ادامه به برخی از نکات دستورالعمل ایمنی داربست از محکم بودن اتصالات به ویژه اتصال کابل به داربست مطمئن شوید. دقت داشته باشید سازه داربست باید علاوه بر وزن خود ۴ تا ۶ برابر وزن مورد نظر را تحمل کنند. حتما از سیستم‌های جلوگیری از سقوط افراد استفاده کنید. برای جلوگیری از خطر برق گرفتگی از سلامت تجهیزات برقی و مجهز بودن آنها به سیم ارت اطمینان حاصل کنید. دقت داشته باشید که اگر از داربست‌های متحرک استفاده می‌کنید، باید به درستی عملکرد چرخ‌ها و ترمزهای داربست اطمینان داشته باشید و حتما از جک‌های تعادلی استفاده کنید.
برای اجرای پروژه طبق دستورالعمل داربست بندی، موارد و نکات ایمنی داربست زیر را مد نظر قرار دهید:
- جنس لوله و اتصالات داربست باید از نوع لوله درزدار با قطر ۴۸ میلیمتر و ضخامت بین ۲ تا ۳ میلیمتر باشند.
- برای استحکام سازه داربست، حداکثر فاصله لوله‌های استاندارد باید ۲ متر باشد.
- پایه گذاری داربست باید در خطی مستقیم قابل مشاهده باشد.
- از لوله های کوتاه Ledger ها به صورت افقی برای استوار ماندن لوله‌های عمودی و جلوگیری از خم شدن لوله‌های افقی استفاده کنید.
- در صورت استفاده از الوار ضخامت آنها کمتر از ۵ سانتیمتر و عرض آنها از ۲۵ سانتیمتر کمتر نباشد.
- الوارها باید به صورت دوتایی کنار هم و با فاصله حداقل ۳۰ سانتیمتر از تکیه گاه قرار گرفته باشند.
- برای افزایش ایمنی داربست از گارد ریل‌ها یا نرده‌های حفاظتی در ارتفاع ۵۵ و ۱۱۰ سانتیمتر بالاتر از سکوی کار استفاده کنید.
- فاصله داربست تا خطوط برق کمتر از ۳۰۰ ولت حداقل ۱ متر و برای خطوط فشار قوی بالای ۳۰۰ ولت تا ۵۰ کیلو ولت ۳ متر در نظر گرفته شود.
تشریح قوانین و دستورالعمل ایمنی در نصب داربست برای کار در ارتفاع
نصب داربست با توجه به نکات و دستورالعمل‌های ایمنی در کنار استفاده از تجهیزات و اجرای شیوه‌نامه‌های حفاظت فردی کار روی داربست ایمنی محیط کارگاه ساختمانی را تضمین می‌کند. استفاده از تجهیزات و ابزارهای ایمنی کار در ارتفاع مانند انواع هارنس، کلاه و دستکش حین کار روی داربست، تضمین کننده سلامت کاربر است. این تجهیزات باید در بالاترین نقطه ممکن نصب و ایمن سازی شوند. در نظر داشته باشید که راه رفتن روی تیرهایی که سیستم‌های حفاظتی ندارد ممنوع است. به منظور جلوگیری از بروز حوادث، به کارگیری نیروی کار آشنا به کار در ارتفاع یا آموزش کارگران برای کار روی داربست از اهمیت بالا برخوردار است. در ادامه لیستی از موارد غیر مجاز هنگام کار روی سازه داربست آورده شده است:
- راه رفتن روی تیر بدون سیستم حفاظتی
- بالا رفتن از سازه داربست بدون استفاده از نردبان
- کار در ارتفاع بدون کلاه ایمنی بنددار
- تکیه دادن به حصارها و نرده‌ها حین کار در ارتفاع
دقت داشته باشید در برخی محیط کارگاهی ممکن است نیاز باشد از پله داربستی استفاده کنید. پله داربستی با توجه به ارتفاع کارگاه، ۴ تا ۸ پله داشته که به راحتی باز و بسته می‌شود و نیاز فضای بسیار کمتری نسبت به پله داربستی سنتی دارد. با توجه به سادگی ساختار آن، راه‌اندازی این نوع پله به راحتی و با کمترین تجربه قابل اجرا است.
خطرات کار بر روی داربست
توجه به این مخاطرات و اتخاذ تدابیر ایمنی مناسب در کارهای داربست بندی و کار روی داربست بسیار اهمیت دارد تا صدمات جسمی و مالی جلوگیری شود. مخاطرات مرتبط با کارهای داربست بندی و کار روی داربست عبارتند از:
- سقوط از ارتفاع: این خطر به عنوان یکی از خطرات اصلی در کار روی داربست وجود دارد. افراد ممکن است از ارتفاع سقوط کنند، ناشی از سرخوردن دسترسی ناامن یا عدم استفاده از تجهیزات حفاظتی مناسب.
- صدمه ناشی از سقوط: سقوط افراد می‌تواند منجر به آسیب‌های جسمی جدی شود. همچنین، صدمه می‌تواند به وسایل و تجهیزات نیز وارد آید.
- برق گرفتگی: در صورت برخورد و تماس با خطوط انتقال نیرو و برق، احتمال برق گرفتگی و صدمات جدی به کارگران وجود دارد.
- صدمه دیدن داربست: عدم تعادل یا بارگذاری بیش از حد می‌تواند منجر به صدمه دیدن داربست شود و باعث خرابی داربست گردد.
- تخته گذاری ناامن: استفاده از تخته‌های ناامن و بد می‌تواند باعث سقوط کارگران شود و به صدمات جسمی و حتی مرگ منجر شود.
انواع روش‌های نصب سازه داربست
اجرای سازه داربست به شیوه‌های مختلفی صورت میگیرد که هر کدام دارای ویژگی‌های منحصر به فرد و ملاحظات ایمنی است. انواع متداول آن عبارتند از داربست دارای پشتیبان (ساپورت شده)، داربست معلق و داربست‌های متحرک. با اینکه هریک از انواع این شیوه‌های اجرای سازه داربست با توجه به شرایط محیط کار مورد استفاده قرار میگیرند اما از یک دستورالعمل ایمنی داربست یکسان در پیاده سازی آنها پیروی می‌شود. لوله‌های بکار گرفته شده برای اجرای سازه داربست، از نوع لوله درزدار صنعتی هستند. این نوع لوله‌ها بسته به قطر و ضخامت لوله، از قیمت، وزن و کیفیت متفاوتی برخوردارند.
بازرسی و نگهداری داربست
به لحاظ تکنیکی بازبینی و نگهداری برای حفظ ایمنی هر سازه ای حائز اهمیت است. نگهداری، بازبینی و دستورالعمل ایمنی داربست نیز به دلیل حفظ و ارتقا سازه، در نظر گرفتن نکات ایمنی داربست از اهمیت بالا برخوردار است. مراحل بازرسی داربست شامل موارد زیر می‌شود:
- بررسی پایه داربست از نظر سطح، پایداری و پشتیبانی مناسب
- بازبینی اجزای داربست را برای علائم سایش، آسیب یا خوردگی
- ایجاد اطمینان از وضعیت و استحکام اتصالات
- بررسی نرده‌های محافظ، تخته‌ها و اطمینان از اجرای درست سایر نکات ایمنی ویژگی‌های ایمنی
- بررسی و اطمینان از قرارگیری نقاط لنگر و اتصالات داربست به منظور پایداری سازه
در صورتی که موارد زیر در لوله داربست مشاهده کردید حتما برای حفظ ایمنی سازه اقدامات لازم را انجام دهید:
- در صورت مشاهده قطعه آسیب دیده یا معیوب فورا آن را تعویض کنید.
- سطح لوله‌های داربست را تمیز و عاری از هرگونه آلودگی نگه دارید.
- برای اطمینان و حفظ عملکرد مناسب، به طور منظم قطعات متحرک، مانند چرخ‌ها و و بست‌ها را روغن کاری کنید.
- بعد از جداسازی اجزای داربست و در صورت عدم استفاده، آنها را در یک منطقه خشک و محافظت شده نگهداری کنید تا از بروز آسیب یا خوردگی در لوله‌ها جلوگیری شود.
اصطلاحات داربست
در اینجا توضیحاتی در مورد اصطلاحات داربست بندی ارائه شده است:
- استاندارد (Standard) یا پایه: استانداردها یا پایه‌ها از لوله‌های داربست عمومی ساخته شده و معمولاً با استفاده از لوله‌های فولادی با سایز ۴۸.۳ میلیمتر تهیه می‌شوند. این لوله‌ها به عنوان اساس اصلی داربست بکار می‌روند.
- ترانزوم (Transom) یا دستک: ترانزوم یک لوله است که به استانداردها در عمق به یکدیگر متصل می‌شود و به عنوان تکیه‌گاه سکوی کار مورد استفاده قرار میگیرد.
- لجر (Ledger): لجر یک لوله افقی است که استانداردها را در عرض به یکدیگر متصل می‌کند. طول لجر به نوع و وزن کاری که بر روی داربست انجام می‌شود بستگی دارد.
- بیس پلیت (Base Plate) یا کفشک: بیس پلیت یک صفحه چهارگوش فلزی است که استانداردها درون آن قرار میگیرند و برای افزایش استحکام داربست در زمین‌های نرم و سست استفاده می‌شود.
- مهار: مهارها برای حفظ استحکام داربست و جلوگیری از حرکت‌های طولی و عرضی آن به سازه مجاور متصل می‌شوند.
- Brace: این لوله‌ها به صورت مورب بین دهانه‌های داربست نصب می‌شوند تا استحکام آن را افزایش دهند.
- گاردریل (Guard Rail) یا ریل محافظ: گاردریل یا ریل محافظ در بخش بیرونی سکوهای کاری نصب می‌شود و ارتفاع آن نباید کمتر از ۱۵۰ سانتیمتر باشد.
- تخته کار (تخته بنایی): تخته کار یک تخته الواری است که به عنوان سطح کاری در داربست استفاده می‌شود.
- لیفت (Lift): این مفاصل ترانزوم، لجر و تخته‌ها را به یکدیگر متصل کرده و یک سطح افقی را روی داربست ایجاد می‌کنند.
- چرخ متحرک (Castor): این چرخ‌ها زیر پایه‌های داربست سیار نصب می‌شوند و امکان حرکت آن را فراهم می‌کنند.
- اتصال (Coupler): این اتصال‌ها برای اتصال عمودی و افقی پایه‌ها و لجرها به یکدیگر استفاده می‌شوند.
- بست چهار پیچ: این بست‌ها به عنوان نقطه اتصال بین پایه، ترانزوم و لجرها استفاده می‌شوند.
- سیم بنایی: این مفتول‌ها برای بستن تخته‌های بنایی به ترانزوم‌ها استفاده می‌شوند.
- تسمه فلزی (Hoop Iron): تسمه فلزی برای جلوگیری از ترک برداشتن تخته‌های بنایی به کار می‌رود.
- نقطه اتصال (Node Point): نقطه اتصال به محل اتصال پایه‌ها، ترانزوم و لجرها به یکدیگر اشاره دارد.
- تگ‌های هشداردهنده یا Scafftag: این تگ‌ها برای نشان دادن وضعیت ایمنی داربست و آیا بازرسی شده است یا خیر به کار می‌روند.
خدمات داربست آسیا در کاشان
شرکت داربست آسیا در کاشان با ارائه خدمات متنوع در زمینه داربست فلزی و کفراژبندی، به یکی از انتخاب‌های معتبر در این منطقه تبدیل شده است. خدمات این شرکت شامل:
- نصب سریع داربست ساختمانی، صنعتی، و تبلیغاتی: داربست آسیا با بهره‌گیری از تیم متخصص و تجهیزات مدرن، نصب سریع و مؤثر داربست‌های ساختمانی، صنعتی و تبلیغاتی را ارائه می‌دهد. این خدمات به تسریع پروژه‌ها و بهبود کارایی ساخت و ساز کمک می‌کند.
- پوشش گسترده جغرافیایی: داربست آسیا خدمات خود را در کاشان، آران و بیدگل، و حومه ارائه می‌دهد، که به مشتریان این منطقه امکان دسترسی آسان به خدمات با کیفیت را می‌دهد.
- تضمین کیفیت و ایمنی: این شرکت با رعایت استانداردهای ایمنی و کیفیت در ارائه خدمات، به مشتریان این اطمینان را می‌دهد که پروژه‌های خود را با بالاترین سطح ایمنی و کیفیت اجرا خواهند کرد.
- اجرای داربست طبق آئین نامه نظام مهندسی
این مطالب را از دست ندهید
